ส่องภาพผู้หญิงผ่านกระจกวรรณกรรม

 

วรรณกรรมเปรียบเหมือนกระจกเงาสะท้อนสภาพสังคม ประเพณี วัฒนธรรมในยุคสมัยต่างๆ ทั้งยังบ่งบอกค่านิยม แนวคิดที่ผู้แต่งอยากจะให้คนในยุคนั้นๆปฏิบัติตามตลอดจนปัญหาต่างๆที่คนในสังคม เพราะเบื้องหลังวรรณกรรมก็คือผู้แต่งและเบี้องหลังผู้แต่งก็คือสภาพสังคมที่ผู้แต่งพบเจอจริงๆ

ดังนั้นหากดิฉันจะสืบหาเรื่องภาพลักษณ์ของหญิงไทยในอดีตวรรณกรรมไทยจึงเป็นแหล่งข้อมูลชั้นเยี่ยมที่จะสะท้อนว่าภาพลักษณ์และมุมมองของหญิงไทยในอดีตกับปัจจุบันมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร 

โดยดิฉันสนใจจะสืบหาภาพลักษณ์ของหญิงไทยผ่านวรรณกรรมขุนช้างขุนแผน 

เปรียบเทียบความเปลื่ยนแปลงทางความคิดที่มีต้องหญิงไทยด้วยการเปรียบเทียบสุภาษิตสอนหญิงที่แต่งโดยสุนทรภู่ กับ หญิงดี สุภาษิตสอนหญิง(ร่วมสมัย) โดยกรวลี วรัณกร และ ใบไม้ที่หายไป โดย จิระนันท์ พิตรปรีชา 

ขุนช้างขุนแผน เป็นวรรณคดีประเภทกลอนเสภา โดยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้โปรดเกล้าฯให้กวีในรัชสมัยของพระองค์รวมถึงตัวพระองค์เองร่วมกันแต่งขี้นซึ่งเป็นวรรณกรรมที่ถือว่าครบรส ทั้งความรัก ความตลกขบขัน ความโกรธ ความกล้าหาญ ความกลัว ความชั่วและความพิศวง อันเป็นลักษณะของปุถุชนคนธรรมดาจึงทำให้ขุนช้างขุนแผนเป็นที่นิยมนั่นเอง

         ขุนช้างขุนแผนได้สะท้อนภาพสังคมประเพณีและวัฒนธรรมของไทยในสมัยอยุธยา ค่านิยม วิถีชีวิตตั้งแต่เด็กสู่ความเป็นหนุ่มสาว ทั้งในวัด ในวัง และชีวิตชาวบ้านธรรมดา การแต่งกาย เรื่องการบ้านการเรือนของลูกผู้หญิง การศึกษาเล่าเรียนของลูกผู้ชาย ประเพณีต่างๆที่ต้องทำตั้งแต่เกิดจนตายตลอดจนความเชื่อและไสยศาสตร์ทั้งยังสะท้อนเรื่องความซื่อสัตย์ต่อพระมหากษัตริย์ ระบบศักดินาที่ใช้ในการปกครอง และการตัดสินคดีความในสมัยก่อนไม่มีตัวบทกฎหมายการตัดสินคดีความจึงต้องอาศัยพระมหากษัตริย์คอยตัดสิน เช่นคดีของนางวันทองนั้นเอง 

นางพิมหรือที่ทุกคนคุ้นชื่อว่า นางวันทองสองใจ แท้จริงแล้วก็เป็นคนรักนวสงวนตัวพอควร ดังข้อความต่อไปนี้ เป็นตอนที่สายทองพยายามพูดเกลี้ยกล่อมให้นางวันทองรีบหาคู่ครองแต่นางไม่คล้อยตามและตอบกลับไปว่า

“จะรีบร้อนมีคู่ไม่ใช่สิ่งที่ควรทำ เพราะใช่ว่าพิมรูปชั่วขี้ริ้วขี้เหร่ ไร้ผู้ชายหมายปองยิ่งรูปสวยรวยทรัพย์ยิ่งมีคนรุมล้อม ฉะนั้น อดเปรี้ยวไว้กินหวานดีกว่า

เรื่องอะไรจะชิงสุกก่อนห่าม...เป็นผู้หญิงต้องรักนวลสงวนตัว

ห้ามสายทองพูดกวนใจให้รีบร้อนมีคู่ครองอีก”

                   (เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน,  รื่นฤทัย สัจจพันธุ์,  หน้า32)

แสดงให้เห็นว่าผู้หญิงควรจะรักนวลสงวนตัวและไม่ต้องรีบร้อน นางวันทองมีทศนติที่ดีเกี่ยวกับการวางตัวแต่ก็ไม่วายตกเป็นเมียพลายแก้วหรือขุนแผนแต่ถึงกระนั้นนางก็รักขุนแผนด้วยใจจริงและจะมีขุนแผนเพียงคนเดียว แต่ฝ่ายขุนแผนกลับไม่ได้มีนางวันทองแค่คนเดียว

ครั้งเมื่อขุนแผนตีทัพเชียงใหม่ ชาวบ้านถูกไล่ตีกันวุ่นวาย เว้นแต่บ้านของนายจอมทองที่อยู่ปลอดภัยเพราะขุนแผนสั่งทหารไม่ให้ทำอันตรายบ้านนี้ด้วยเทวดาดลใจ หลังศึกสงบนายจอมทองก็เห็นว่าควรยกนางลาวทองผู้เป็นลูกสาวให้เป็นเมียของขุนแผน นางลาวทองได้ฟังก็ร้องไห้วอ้อนวอนไม่อยากถูกพ่อขับไล่ไสส่งนางให้ไปเป็ยเมียขุนแผน ทั้งยังหาเหตุผลบอกว่า ตนอยากอยู่ดูแลพ่อแม่ ไม่อยากไปอยู่ไหนไกล อีกทั้งผู้เป็นสามีจะเลี้ยงดูฟูมฟักตนเหมือนอย่างที่พ่อแม่เลี้ยงมาหรือเปล่าก็ไม่ทราบได้ เพราะเป็นคนอื่น ไหนเลยเขาจะเมตตา นอกจากนี้พลายแก้วอาจจะมีเมียอยู่แล้วจะทำให้มีเรื่องหึงหวงให้เดือนร้อนใจได้แต่สุดท้ายนายจอมทองก็ยกนางลาวทองให้เป็นเมียของขุนแผนอยู่ดี 

...และก็เกิดเรื่องหึงหวงทะเลาะระหว่างนางวันทองและนางลาวทองจริงตามคาด 

วันทองหึงหวงลาวทองกับขุนแผนจนพลั้งปากพูดตัดสัมพันธ์ทำให้ขุนแผนโกรธมากต่อว่านางวันทองว่าพูดจาไม่เกรงใจสามีและหยิบดาปขึ้นคิดจะฆ่าวันทองเสียให้ตายวันทองเสียใจมากและหนีมา นางคิดว่าเมื่อเหตุการณ์เป็นมันอย่างนี้แล้ว ตนคงไม่พ้นต้องเป็นเมียขุนช้างและต้องกลายเป็นหญิงสองผัว มีแต่จะอับอายขายหน้าไป

ทางด้านนางศรีประจันผู้เป็นแม่ซึ่งตั้งจะยกนางวันทองให้ขุนช้างอยู่แล้วก็ซ้ำเติมบอกว่า “ถ้าไม่เชื่อฟังแม่ ไม่ยอมเป็นเมียขุนช้าง ก็อย่าอยู่ร่วมบ้านเดียวกัน” (เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน,  รื่นฤทัย สัจจพันธุ์,  หน้า92)

สุดท้ายนางวันทองก็จำต้องตกเป็นเมียขุนช้าง 

นางวันทองคลอดลูกชายชื่อพลายแก้วซึ่งเป็นลูกของขุนแผน 

หลังจากนั้นชีวิตของวันทองก็ไม่ได้สงบสุขเพราะชายทั้งสามต่างยื้อแย่งตัวเธอประหนึ่งเธอเป็นสิ่งของจนสุดท้ายเรื่องก็ไปถึงพระพันวษาผู้ปกครองเมือง พระพันวษาทรงมีพระดำริว่า

“มันเกิดเหตุทั้งนี้ก็เพราะหญิง     จึงหึงหวงช่วงชิงยุ่งยิ่งอยู่

จำจะตัดรากใหญ่ให้พรั่นพรู       ให้ลูกดอกดกอยู่กิ่งเดียว

อีวันทองตัวมันเหมือนรากแก้ว    ถ้าตัดโคนขาดแล้วก็ใบเหี่ยว

                             ใครจะควรสู้สมอยู่กลมเกลียว    ให้เด็ดเดี่ยวรู้กันแต่วันนี้”

          (เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน,  รื่นฤทัย สัจจพันธุ์,  หน้า236)

กลายเป็นว่าผู้ที่ผิดคือนางวันทอง จริงๆนางมีใจให้เพียงขุนแผนแต่เพราะขุนช้างก็หมายปองนาง การมีชายสองคนมารุมยื้อแย่ง คนที่เสียหายกลับเป็นตัวนางวันทองเอง จากนั้นก็ทรงให้นางวันทองเลือกว่าจะไปอยู่กับใครซึ่งวันทองไม่สามารถเลือกได้เนื่องจากขุนแผนนางก็รักตั้งแต่ไหนแต่ไร ส่วนขุนช้างแม้นางจะไม่ได้รักแต่ขุนช้างดีกับนางมากคำน้อยก็ไม่เคยกล่าวว่าให้เสียน้ำใจ พลายแก้วหรือจมื่นไวยเองก็เป็นลูกในไส้ เมื่อไม่สามารถตัดสินใจได้พระพันวษาก็โกรธมากด่าทอนางวันทองว่า

“... ว่าหญิงชั่วผัวคราวละคนเดียว หาได้ตอมกันเกรียวเหมือนมึงไม่

หนักแผ่นดินกูจะอยู่ใย              อ้ายไวยมึงอย่านับว่ามารดา

กูเลี้ยงมึงถึงให้เป็นหัวหมื่น        คนอื่นรู้ว่าแม่ก็ขายหน้า

อ้ายขุนช้างขุนแผนทั้งสองรา       กูจะหาเมียให้อย่าอาลัย

หญิงกาลกิณีอีแพศยา              มันไม่น่าเชยชิดพิสมัย

ที่รูปสวยรวยสมมีถมไป            มึงตัดใจเสียเถิดอีคนนี้”

                            (เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน,  รื่นฤทัย สัจจพันธุ์,  หน้า237-238)

และสุดท้ายนางวันทองก็ถูกตัดสินประหาร 

จากข้อความนี้ดิฉันไม่เห็นด้วยเลยว่าความผิดของนางวันทองจะร้ายแรงถึงขั้นต้องด่าทอต่อว่าขนาดนี้ และไม่สมควรโดนประหาร 

ยังมีคำตรัสของพระพันวษาอีกว่า

”อกเอาขวานผ่าอย่าปรานี         อย่าให้มีโลหิติดดินกู

เอาใบตองรองไว้ให้หมากิน       ตกดินจะอัปรีย์กาลีอยู่”

(เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน,  รื่นฤทัย สัจจพันธุ์,  หน้า238)

มันทำให้รู้ว่าผู้หญิในสมัยนั้นต้องระวังตัวมากแค่ไหน เป็นภรรยาเขาถ้าทำดีก็เสมอตัวเพราะความดีหาได้เป็นเครื่องการันตีว่าสามีจะรักตัวเพียงผู้เดียว แต่ถ้าทำชั่วก็ตัวตาย...

สำหรับนางวันทองที่ดิฉันเห็นว่าความผิดข้อเดียวของนางคือเป็นคนโลเล ไม่ตัดสินใจก็เท่านั้นไม่ใช่หญิงหลายใจอย่างที่โดนกล่าวหา นางมีผู้ชายที่รักนางถึงสามคน แต่นางกลับต้องมาเดือดร้อนและตายไปพร้อมราคีติดตัวโดยที่ชายทั้งสามไม่สามารถช่วยอะไรนางได้เลย 

...การที่พระพันวษาบอกว่าจะหาเมียให้ขุนแผนและขุนช้างนั้นอย่าได้เสียใจไปนั้น ก็หมายความว่าคนสมัยก่อนอาจไม่ได้มองว่าการเป็นสามีภรรยาต้องมาจากความรัก เพียงแต่หาคนที่เหมาะสม เห็นว่าดีว่าคู่ควรเป็นภรรยาที่อยู่ในโอวาสสามี หรือเป็นรางวัลเพียงเท่านั้น

บทเสภา ขุนช้างขุนแผน ชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ ๒ ลักษณะ คือ  ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับลูก และความสัมพันธ์ระหว่างสามีกับภรรยา 

สมัยนั้นผู้หญิงเปรียบเหมือนสมบัติชิ้นหนึ่งกล่าวคือ ผู้หญิงเป็นสมบัติของพ่อแม่เมื่อยังไม่แต่งงาน ถือว่าพ่อแม่เป็นผู้มีสิทธิ์ที่จะกำหนดชะตาชีวิตลูกของตน  เหมือนนายจอมทองที่ยกนางลาวทองให้ขุนแผน นางศรีประจันที่ยกนางวันทองให้ขุนช้าง หรือพระยาสุทัยที่ขายลูกสาวนางแก้วกิริยาให้ขุนช้าง ครั้นเมื่อแต่งงานแล้วภรรยาก็กลายเป็นสมบัติของสามี และสามีจะมีภรรยากี่คนก็ได้ ชายที่มีภรรยาหลายคนถือเป็นเรื่องธรรมดา หน้ำซ้ำยังถูกมองว่าเก่ง มีเสน่ห์  ขุนแผนเองมีทั้งนางวันทอง นางสายทอง นางลาวทอง นางแก้วกิริยา และนางบัวคลี่ หรือตอนที่พระพันวษาพระราชทานสร้อยฟ้าให้จมื่นไวยทั้งๆที่จมื่นไวยมีภรรยาแล้วคือศรีมาลา ผู้หญิงจึงไม่ต่างจากสิ่งของที่ถูกมอบไปมา 

ผู้หญิงต้องรักนวลสงวนตัวรักษาพรหมจารีย์ให้กับชายคนเดียวที่จะมาแต่งงานกับเรา หลังแต่งงานไปแล้วก็ต้องซื่อสัตย์มอบรักเดียวให้สามีเท่านั้น หากเป็นหญิงหลายใจมีหลายผัวจะถูกมองว่าเป็นผู้หญิงไม่ดี ซึ่งดิฉันเห็นว่าไม่ยุติธรรม ไม่ได้หมายความว่าอยากให้ผู้หญิงมีสามีได้หลายคนเทียบเท่าชายแต่ผู้หญิงถูกริดรอนสิทธิ์มามากแล้วทั้งการศึกษา การงาน แทบจะเรียกได้ว่ามีข้อกำหนดทั้งชีวิตให้ด้อยกว่าชาย เพียงแค่เรื่องความรักขอให้เสมอกัน แบบผัวเดียวเมียเดียวจะไม่ได้เลยหรือ...

อาจเป็นเพราะสมัยนั้นผู้หญิงยังต้องพึ่งพาผู้ชายดังนั้นอำนาจทั้งหมดจึงตกเป็นของฝ่ายชาย และกวีสมัยนั้นก็เป็นผู้ชายซะส่วนใหญ่ก็อาจจะแต่งเรื่องที่เข้าข้างผู้ชายด้วยกันก็เป็นได้

สุภาษิตสอนหญิง นับได้ว่าเป็นบทประพันธ์ชิ้นเอกของสุนทรภู่ เนื้อหากล่าวสอนหญิงเกี่ยวกับการรักในศักดิ์ศรี กิริยามารยาท การดูแลตัวเองการแต่งกาย การวางตัวเลือกคู่ครอง การปรนนิบัติสามีดูแลบ้าน ครอบคลุมตั้งแต่หญิงวันรุ่นไปจนถึงวัยครองเรือน

สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัย โดย กรวลี วรัณกร  มีโครงมาจากสุภาษิตสอนหญิงของสุนทรภู่แต่มีการปรับเปลี่ยนบางคำให้เข้าใจง่ายขึ้น บ้างก็แต่งใหม่แต่คงความหมายเดิม

สิ่งที่สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัยต่างจากของสุนทรภู่คือสุภาษิตสอนหญิงโดยสุนทรภู่จะมีการสอนกิริยาหญิงที่ละเอียดมากกว่า เช่นของสุนทรภู่ จะมีสอนการแต่งตัวแต่งหน้า ต้องแต่งแต่พอควรไม่เยอะเกิน การเก็บรวบผมให้รับใบหน้า ห้ามเสยผม อย่านุ่งผ้าใต้สะดือคือจะแต่งกายอะไรก็แต่งให้เป็นไปอย่างถูกต้องเพราะสมัยนั้นจะนุ่งผ้าเลยสะดือขึ้นไป (อ่านแล้วทำให้นึกถึงเด็กรุ่นใหม่ที่แม้แต่ชุดนักเรียนก็ไม่สามารถแต่งให้ถูกกฏระเบียบได้) มีแม้กระทั่งการเดิน

“ประการหนึ่งซึ่งจะเดินดำเนินนาด

ค่อยเยื้องยาตรยกย่างกลางสนาม

อย่าไกวแขนสุดแขนเขาห้ามปราม

เสงี่ยมงามสงวนไว้แต่ในที”

(สุภาษิตสอนหญิง สุนทรภู่,  เอกรัตน์ อุดมพร,  หน้า20)

คืออย่าเดินแข็งกระด้าง ไม่ควรก้าวพรวดๆไม่ไกวแขนไปมาแบบสุดแขนควรเดินด้วยอาการสงบเสงี่ยม

ในสุภาษิตสอนหญิของสุนทภู่ มีบทที่แฝงว่าผู้หญิงต้องพึงพาเพศชายดังในข้อความที่ว่า

เป็นสตรีสุดดีแต่เพียงผัว

จะดีชั่วก็แต่ยังกำลังสาว

ลงจนสองสามจือไม่ยืดยาว

จะกลับหลังอย่าสาวสิเต็มตรง

(สุภาษิตสอนหญิง สุนทรภู่,  เอกรัตน์ อุดมพร,  หน้า55)

การมีคู่ถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับเพศที่อ่อนแออย่างเพศหญิง จึงถือกันว่าการมีสามีดีเป็นที่พึ่งเป็นเรื่องดีของผู้หญิง ผู้ญิงเองก็ต้องรักนวลสงวนตัวและดูแลตัวเองให้สาวสวยอยู่เสมอ

ในสุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัยนั้นจะมีบที่สอนให้ผู้หญิงยืนหยัดด้วยตัวเองอย่างเห็นได้ชัด ตัวอย่างเช่น

มาสร้างภาพพจนใหม่    ให้หญิงไทมีคุณค่า

ชีวิตหญิงนั้นมีค่า          อย่าชักช้ารอต่อไป

เพื่อนหญิงจงก้าวไป      มุ่งมั่นใจใฝ่ศึกษา

ค้นคว้าหาวิชา                   ให้ก้าวหน้าก่อนจะสาย

พวกเรามาเร็วมา                    อย่าอยู่อย่างไร้ความหมาย

อย่าทนนิ่งดูดาย                 ปล่อยให้ชายเขาดูหมิ่น

(หญิงดี สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัย,  กรวลี วรัณกร,  หน้า72)

-สตรีเหมือนดอกไม้ที่ชายหมายดอมดม

อันตัวนางเปรียบอย่างปทุเมศ

พึ่งประเวศผุดพ้นชลสาย

หอมผกาเกสรขจรจาย

มิได้วายภุมรินถวิลปอง

ครั้นได้ชมสมจิตพิศวาส

ก็นิราศแรมจรัลผันผยอง

ไม่อยู่เฝ้าเคล้ารสเที่ยวจดลอง

ดูทำนองใจชายก็คล้ายกัน

(สุภาษิตสอนหญิง สุนทรภู่,  เอกรัตน์ อุดมพร,  หน้า32)

จากตัวอย่างเปรียบผู้หญิงเป็นดอกไม้ ผู้ชายเป็นแมลงที่มาตอมเมื่อดูดน้ำหวานจากดอกไม้สมใจก็จะบินหนีไป คือสอนให้ระวังผู้ชายที่ไม่ดีเข้ามาหลอกนั้นเอง

-ไม่เห็นหญิงเป็นเช่นมาลี    ที่เก็บไว้ในบ้าน

หญิงไทยในวันนี้            ควรจะมีชีวิตใหม่

ให้สตรีนี้เป็นไท                  อย่าปล่อยให้ใครย่ำยี้

เคียงบ่าเคียงไหล่ชาย              สร้างความหมายชีวิตหญิงนี้

ไม่เห็นเป็นเช่นมาลี       ที่เก็บเอาไว้ในบ้าน

(หญิงดี สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัย,  กรวลี วรัณกร,  หน้า72) 

เป็นการเปรียบเทียบว่าผู้หญิงไม่ใช่ดอกไม้ที่จะเก็บเอาไว้ประดับสวยๆในบ้าน

สุภาษิตสอนหญิงของสุนทรภู่จะยังคงมีภาพของหญิงที่เป็นผู้ถูกกระทำ หรือต้องพึ่งพาผู้ชาย ในขณะที่สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัยจะมีการสอนให้ผู้หญิงเห็นคุณค่าในตัวเอง ศึกษาเล่าเรียนให้เทียมชายไม่ได้ตกเป็นทาสของผู้ชาย และเช่นเดียวกันในวรรณกรรมใบไม้ที่หายไปโดย จิระนันท์ พิตรปรีชา ในบทอหังการของดอกไม้(2516) ผู้แต่งได้สร้างคุณค่าใหม่ให้ผู้หญิง โดยมีคำกล่าวว่ายุคของคุณจิระนันท์คือยุค เปลี่ยนมือที่อ่อนนิ่มเป็นลิ่มเหล็ก ตัวอย่างคำประพันธ์ในบทอหังการของดอกไม้

-สตรีมีสองมือ

มั่นยึดถือในแก่นสาร

เกลียวเอ็นจักเป็นงาน

มิใช่ร่านหลงแพรพรรณ

-สตรีมีสองตีน

ไว้ป่ายปีนความใฝ่ฝัน

ยืดหยัดอยู่ร่วมกัน

มิหมายมั่นกินแรงใคร

-สตรีมีดวงตา

เพื่อเสาะหาชีวิตใหม่

มองโลกอย่างกว้างไกล

มิใช่คอยชม้อยชวน

-สตรีมีดวงใจ

เป็นดวงไฟไม่ผันผวน

สร้างสมพลังมวล

ด้วยเธอล้วนก็คือคน

-สตรีมีชีวิต

ล้างรอยผิดด้วยเหตุผล

คุณค่าเสรีชน

มิใช่ปรนกามารมณ์

-ดอกไม้มีหนามแหลม

มิใช่แย้มคอยคนชม

บานไว้เพื่อสะสม

ความอุดมแห่งแผ่นดิน

(ใบไม้ที่หายไป,  จิระนันท์ พิตรปรีชา,  หน้า30)

สำหรับคุณจิรนันท์เธอเป็นหนึ่งในผู้นำขบวนการนิสิตนักศึกษาและหนุ่มสาวรุ่นใหม่ยุค 14 ตุลาคม เธอเปลี่ยนภาพลักษณ์ของผู้หญิงและหนุ่มสาว เป็นกลุ่มคนที่เข้าคัดค้านต้านความอยุติธรรมในแผ่นดินอย่างทรนงองอาจ จึงไม่แปลกใจที่เธอจะสามารถเขียนถ่ายทอดความเป็นผู้หญิงยุคใหม่ออกมาได้อย่างในตัวอย่าง 
 จากตัวอย่างที่กล่าวเปรียบผู้หญิงเป็นดอกไม้เช่นกัน แต่ไม่ได้บานไว้รอเหล่าแมลงมาต่อมหรือมีไว้บำเรอผู้ชาย เหมือนอย่างสุภาษิตสอนหญิงของสุนทรภู่  และยังย่ำอีกว่าผู้หญิงไม่ใช่แค่คนอ่อนแอที่ต้องคอยพึ่งพาผู้ชาย

สิ่งน่าสังเกตอีกอย่างก็คือ คือสุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัยมีการสอนลักษณะที่เอาผู้ชายเป็นเป้าหมายในการประพฤติตัวดีของผู้หญิงมากกว่าของสุนทรภู่ เช่นมีบท หญิงดีไม่มีเงินทองยังต้องใจชาย , หญิงดีมีแต่ชายหมายปองรัก, หญิงอยากมีคู่จงรู้จักทำกิริยาให้น่ารัก,สตรีดีพร้อมชายย่อมรัก,ชายมอบรักแท้แต่หญิงดี,ชายรักหญิงมีน้ำใจและไมรตรี เป็นต้น ซึ่งอาจเป็นเพราะสมัยนี้ผู้หญิงเป็นฝ่ายมองหาผู้ชายที่จะมาเป็นคู่(ผู้ชายเหลือน้อย) จึงต้องใช้ผู้ชายเป็นเป้าหมายเพื่อจูงใจให้ประพฤติตัวดีก็เป็นได้

สิ่งที่แต่งต่างอย่างสุดท้ายก็คือ ความงามทางภาษา ถ้อยคำที่ใช้ของสุนทรภู่มีการใช้ภาษาที่สละสลวยสวยกว่าสุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัย ดังตัวอย่างต่อไปนี้

-อย่าชิงสุกก่อนห่าม

เมื่อสุกงอมหอมหวานจึงควรหล่น

อยู่กับต้นอย่าให้พรากไปจากที่

อย่าชิงสุกก่อนห่ามไม่งามดี

เมื่อบุญมีคงจะมาอย่าปรารมภ์

(สุภาษิตสอนหญิง สุนทรภู่,  เอกรัตน์ อุดมพร,  หน้า77)

-อย่าชิงสุกก่อนห่าม

เกิดเป็นหญิงถ้าชิงสุกก่อนห่าม

ชายประณามหยามเหยียดรังเกียจนักหนา

ไม่มีใครหวังให้เป็นภรรยา

โปรดจงรอเวลาอันสมควร

(หญิงดี สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัย,  กรวลี วรัณกร,  หน้า67)

ทั้งสองตัวอย่างมีความหมายในเชิงเดียวกันแต่ของสุนภรภู่จะมีความไพเราะและความคิดสร้างสรรค์มากกว่า ในขณะที่สุภาษิตสอนหญิงร่วมสมัยเป็นเพียงการสอนแบบตรงๆ เข้าใจง่าย และ ยังคงมี ผู้ชาย มาเป็นแรงจูงใจคือหากทำตัวไม่ดีชิงสุกก่อนห่ามผู้ชายก็จะประนามหยามเหยียดได้

          เมื่อเวลาเปลี่ยนไปทัศนคติของคนเราก็เปลี่ยนสมัยก่อนผู้หญิงเป็นรองและต้องอ่อนให้ผู้ชายในทุกๆด้านแต่ปัจจุบันก็มีความเท่าเทียมมากยิ่งขึ้น ดิฉันรู้สึกโชคดีจริงๆที่ได้เกิดมาในสมัยปัจจุบัน 
แต่ก็เหมือนได้อย่างเสียอย่างปัจจุบันหญิงชายมีความเท่าเทียมกันมากขึ้น การมีหลายผัวหลายเมียก็ถือเป็นเรื่องไม่งามเหมือนกันทั้งชายหญิง แต่ก็แลกมาด้วยการหายไปของความละเอียดละออบางอย่าง ทั้งกิริยาการดำเนินชีวิตของผู้หญิงสมัยนี้ก็ไม่ได้นอบน้อมเหมือนสมัยก่อน สามารถเดินเหินพูดจาแข็งกระด้างได้อย่างชาย อีกทั้งภาษาที่ใช้ในการแต่งวรรณกรรมก็นับว่ามีความซับซ้อนสละสลวยน้อยลงเพื่อให้เกิดการเข้าใจที่ง่ายขึ้น

หากเราสามารถเลือกหยิบแต่ข้อดีของวรรณกรรมในแต่ละยุคสมัยทั้งในเรื่องค่านิยมวัฒนธรรมต่างๆและลักษณะการแต่งภาษาที่ใช้มาปรับปรุงรวมเข้าไว้ด้วยกันได้ก็คงจะเป็นเรื่องดีไม่น้อย

บรรณานุกรม

กรวลี วรัณกร.  (2525). หญิงดี สุภาษิตสอนหญิง.  กรุงเทพฯ:  บรรณกิจ.

ความรู้ที่ได้รับจากเรื่องขุนช้างขุนแผน. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พ.ค. 59,จาก http://kanruethai.blogspot.com
             /2012/11/blog-post_3263.html

จิระนันท์ พิตรปรีชา.  (2555).  ใบไม้ที่หายไป. กรุงเทพฯ: แพรว.

ณฏฐวรรธน์.  ค่านิยมเรื่องการปฏิบัติตนต่อสามีของหญิงไทยในยุคสังคมดั้งเดิม.  สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พ.ค.  
             59,จากhttps://www.gotoknow.org/posts/425472

รื่นฤทัย สัจจพันธุ์.  (2544).  เล่าเรื่องขุนช้างขุนแผน.  กรุงเทพฯ:  ธารปัญญา.

รู้หรือไม่ มีเมียกี่คน.  สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พ.ค. 59,จาก http://www.dek-d.com/board/view/1404040/

 โดย เจลดา